Aandacht is goud waard (vertellen in het onderwijs)

Stilzitten? Dat lukte soms. Aandacht? Stil zijn? Af en toe. Meestal stuiterde hij rond.

Het was te druk in het hoofd van deze jongen in mijn klas. Niet zo gek dat al die drukte naar buiten kwam!

Toch kon ‘ie ook helemaal stilzitten, volledig gefocust. Kwam je binnen als ik een verhaal vertelde, dan herkende je hem haast niet.

Het vertellen van verhalen werkt in het onderwijs, juist in deze tijd waarin veel leerlingen overprikkeld zijn.

(advertentie)

Aandacht in een wereld vol prikkels

Er komen meer en meer prikkels op leerlingen af. Beeld en geluid zijn overal om hen heen. Op televisie, in computerspelletjes, maar ook op het digibord, in lesboeken en aan de muren van klaslokalen.

Wat een contrast met wat er lijkt te gebeuren als je een verhaal vertelt: bijna niets. Geen toeters, geen bellen, geen flitsende beelden.

Toch gebeurt er heel veel in de hoofden van de luisterende leerlingen. Ze maken hun eigen beelden bij het verhaal, het vertellen doet een beroep op hun innerlijke creativiteit en fantasie.

De enige focus is de verteller en wat hij vertelt met woorden en zijn lichaam. Leerlingen vinden er een rustpunt in. Ze kunnen aandachtig luisteren en vinden dat heerlijk.

Aandacht is goud waard

Als leerkracht wil je kennis overbrengen en vaardigheden aanleren. Liefst op zo’n manier dat de leerlingen zelf willen leren. Dat begint met de aandacht en de betrokkenheid van de leerling.

Weet je leerlingen te boeien met een begin van een verhaal, iets dat ze nieuwsgierig maakt, iets dat zorgt dat ze willen weten hoe het afloopt… dan heb je daar je begin voor ontdekken, voor leren.

In een wereld die steeds meer prikkelt en steeds meer vraagt, is op een goede manier de aandacht en betrokkenheid van de leerlingen vangen, goud waard.

Samen op avontuur

Leerlingen leren meer en met meer plezier in een klas waar de sfeer goed is. Als leerkracht hoef je minder conflicten op te lossen en minder ‘politieagent’ te spelen.

Ik werkte bewust aan die sfeer in mijn klas door met de leerlingen regelmatig in een verhaal op avontuur te gaan. Je ervaart dan even als klas dat je samen een groep bent die iets bijzonders meemaakt en dat schept een band. Bovendien word je daarin geleid door de leerkracht, en het is prettig om die te volgen. Samen op avontuur, is dat eigenlijk niet wat je in het onderwijs de hele dag doet?

Zes ideeën om meer te doen met vertellen in het onderwijs

geschiedenis
Geschiedenis wordt pas echt leuk met een spannend, waargebeurd verhaal. Help jezelf op weg met bijvoorbeeld het boek ‘Lang geleden’ van Arend van Dam.
rekenen
Gaat het in de methode bij oppervlakte over tegels in een badkamer? Dan maak je natuurlijk een te gek verhaal over je ome Jan, die zijn badkamer met paarse tegels liet betegelen.
sociaal-emotioneel
Wat heb jij als kind op school meegemaakt? Heb je daar wel eens goed over nagedacht? Welke van jouw persoonlijke verhalen zouden kinderen in je klas kunnen helpen?
stellen
Laat de kinderen voordat ze een verhaal gaan schrijven eerst op ideeën komen en het verhaal in tweetallen aan elkaar vertellen. Dat helpt ze het verhaal in hun hoofd te ordenen.
spreken en luisteren
Vertel een eng verhaal en laat de kinderen in de binnen-buitenkring aan elkaar terug vertellen, waarbij je ze de tweede keer een spreek- en luisteropdracht meegeeft.
natuur
Op natuurverhalen.nl vind je veel korte verhalen over dieren en planten. Zijn je leerlingen op excursie in de natuur en uitgeraasd? Dan vertel jij een verhaal dat bij hun ontdekkingen past.