Verhalenverteller leest: 1984 (George Orwell)
Bam. Dat is een binnenkomer. 1984 van George Orwell. Het eerste boek van de lijst van 100 beste boeken.
Het begin van het boek pakte me gelijk. Laat ik je er wat meer over vertellen, zonder al te veel van het boek weg te geven.
Sprekende beelden
De beelden waren zo sterk dat ze me gelijk meenamen. Meenamen met Winston Smith, de hoofdpersoon, die vanuit de gure, grijze buitenwereld het grote appartementencomplex waar hij woonde binnen stapte. Het rook er naar doorgekookte kool en oude muffe stofmatten, de lift was kapot, alles was stoffig en vervallen. Nou ja, niet alles, een imposant figuur volgde je met zijn ogen vanaf een levensgrote poster. Onderaan de poster stond in dikke letters: “BIG BROTHER IS WATCHING YOU“. Op de achtergrond klonk een zoete stem die de laatste mededelingen over de economische ontwikkelingen deed.
De schrijver laat je het verhaal voelen, ruiken, luisteren, zien en proeven. Daardoor kun je het heel goed voor je zien, en in je hoofd je eigen film maken. Langzaam heb ik het gelezen, en ik zat er helemaal in.
Beklemmende sfeer
De onvrijheid, het gevoel van controle, niet weten wat nu waarheid is, of er wel een waarheid is. Het beklemt je, en voert je mee door de eerste hoofdstukken. Dan, lichtpuntjes in de grijze, afgestompte wereld. Die heb je ook wel nodig om niet onder te gaan.
Navertellen van 1984 (George Orwell)
Toen ik de eerste 5 hoofdstukken uit had gelezen, heb ik ze aan een groepje collega-vertellers naverteld. Zonder voorbereiding, zonder boek, om te kijken hoeveel was blijven hangen. Doordat de beelden van het verhaal zo krachtig waren, ging dat buitengewoon goed en kon ik hen ook weer meenemen in het verhaal.
Orwell, wat doe je nu?
En dan, als je halverwege het boek zo graag wil weten hoe het verder gaat met de hoofdpersonen, krijg je ruim 30 pagina’s uit een non-fictie boek voor je kiezen. Een boek over de inrichting van de maatschappij dat Winston Smith, de hoofdpersoon, aan het lezen is.
Als verhalenverteller vind ik dat dodelijk. Ik ziet het al voor me, dat ik mensen helemaal mee heb in een geweldig verhaal. Dat ik dan stop en een uur een theoretische verhandeling ga houden over de achtergronden van de machtsstructuren in het verhaal dat ik aan het vertellen ben. Aaaghhh. Nee, toen ik dacht ik echt: Orwell, wat is dit nu?
Gelukkig gaat het verhaal daarna weer verder, en blijft je meenemen met indringende beelden.
Een tijdloos verhaal
Het is razend knap hoe zo’n boek dat gepubliceerd is in 1949 nog zo actueel is. George Orwell heeft een onvergetelijk verhaal bedacht en geschreven. Een verhaal over de toekomst, maar zo, dat het tegelijk ook tijdloos is.
Het verhaal is verfilmd, en misschien komt er ooit nog wel een remake. Maar die film heb ik niet gekeken. Ik wil graag de beelden die ik zelf bij die verhaal gekregen heb, houden.
Door naar nummer 2
De kop is eraf! Mijn project om de 100 beste boeken van de wereld te lezen is niet bij een mooi idee gebleven. Nee, ik ben zowaar echt begonnen. Dit smaakt naar meer.
Door naar: Een Poppenhuis van Henrik Ibsen.
